مراحل ترجمه کتاب

چگونه یک کتاب ترجمه کنیم؟

ترجمه ی کتاب باید با در نظر گرفتن مواردی انجام گیرد که در نسخه ی نهایی که در اختیار خوانندگان قرار می گیرد تاثیر گذار است. اما گام های اصلی در ترجمه کتاب کدامند؟ در ادامه مراحل ترجمه کتاب را به شما معرفی می کنیم

1) انتخاب کتاب

پیش از هر چیز باید کتاب مناسبی انتخاب کنیم. در ابتدا سعی کنید حوزه ی مورد نظر خود را مشخص کنید. مثلا آیا می خواهید در حوزه ی کودک، روانشناسی، آموزشی و غیره کتابی را ترجمه کنید؟

پس از آنکه حوزه ی مورد نظر خود را انتخاب کردید نوبت به انتخاب کتاب می رسد. می توانید با جستجو در گوگل یا سایت هایی مانند آمازون، تازه ترین کتاب های منتشر شده ی خارجی را بیابید. فرض کنید شما می خواهید یک کتاب کودک ترجمه کنید. می توانید در گوگل این عبارت را جستجو کنید:

The best 2019’s children books

در این صورت گزینه های زیادی را در نتیجه ی جستجوی خود مشاهده می کنید. هم چنین می توانید جستجوی خود را محدودتر کنید. مثلا موضوع بهداشت برای کودکان، سلامتی، عادات غذایی و … را جستجو کنید. شاید انتخاب کتاب مناسب در این مرحله کار خیلی راحتی نباشد زیرا گزینه های بسیار زیادی در مقابل شما قرار می گیرند که انتخاب را مشکل تر می سازند. اما با محدود تر کردن حوزه ی مورد نظر خودتان میتوانید گزینه ها را کمتر کنید. با هر جستجو معمولا مشخصات کامل کتاب از جمله ناشر، خلاصه ی داستان، و… توضیح داده شده است. هنگامی که کتاب مورد نظر خود را برای ترجمه انتخاب کردید نوبت به مرحله ی دوم می رسد.

2) اطمینان از اینکه کتاب قبلا ترجمه نشده است

برای اینکه مطمئن شوید کتاب مورد نظر شما قبلا توسط مترجم دیگری ترجمه نشده، یک راه ساده استفاده از سایت سازمان اسناد و کتابخانه ملی است (www.nlai.ir). می توانید عنوان اصلی کتاب یا نام نویسنده را در آنجا جستجو کنید. البته می توانید عنوان ترجمه شده را هم جستجو کنید ولی ممکن است مترجم دیگری آن کتاب را با عنوان دیگری ترجمه کرده باشد.

3) گرفتن اجازه از ناشر خارجی برای ترجمه کتاب

قبل از شروع ترجمه، حتما از ناشر خارجی اجازه بگیرید. این کار خیلی مشکلی نیست. هنگامی که نام کتاب را در اینترنت جستجو می کنیم، مشخصات کامل کتاب از جمله نام ناشر آن بیان می شود. می توانید به صفحه ی انتشارات مراجعه کنید. در آنجا آدرس ایمیل ناشر را پیدا کنید و برای آنها ایمیل بفرستید. اگر قصد دارید از همان تصویر های اورجینال کتاب برای نسخه ی خود استفاده کنید حتما این موضوع را نیز به ناشر اطلاع دهید. آنها شرایط خود را برای ترجمه کتاب به شما توضیح می دهند.

4) پیدا کردن ناشر

پس از کسب اجازه از ناشر خارجی، می توانید ترجمه کتاب را آغاز کنید. پس از ترجمه ی کتاب شاید مهم ترین والبته مشکل ترین بخش، یافتن ناشری است که حاضر شود انتشار کتاب را به عهده بگیرد. ممکن است در ابتدا و پس از مراجعه به چندین ناشر، همه ی آنها پاسخ منفی به درخواست شما بدهند. اما هیچ گاه مایوس نشوید. بهتر است حداقل یک سوم متن ترجمه شده ی کتاب را در اختیار ناشر قرار دهید. سعی کنید دلایل قانع کننده ای را برای ناشر شرح دهید که او را متقاعد کنید چاپ کتاب شما را به عهده بگیرد. مطمئن باشید در صورتی که مراحل قبلی را به خوبی انجام داده باشید، خصوصا در صورت انتخاب مناسب کتاب، این مرحله را نیز به راحتی پشت سر می گذارید.

5) ثبت کتاب در کتابخانه ی ملی

البته این مرحله از کار بر عهده ی ناشر است. باید مشخصات کتاب شما در کتابخانه ی ملی ثبت شود تا نام شما به عنوان مترجم در کنار عنوان کتاب قرار بگیرد.

نکاتی در خصوص ترجمه کتاب

دقت کنید که لحن ترجمه را برای مخاطب در نظر بگیرید. خود را جای مخاطبی فرض کنید که قرار است کتاب شما را بخواند. علاوه بر این، باید فرهنگ جامعه ی مبدا را نیز در نظر داشته باشید. گاهی برخی کلمات یا عبارت ها در زبان مقصد وجود دارند که برای مخاطبان کتاب ملموس و قابل درک نیستند. سعی کنید بهترین معادل ها را بر اساس معیار های فرهنگی جایگزین کنید.

اگر کتاب کودک ترجمه می کنید، لحن کودکانه را در تمام متن رعایت کنید. واضح است که عبارت های یک کتاب علمی، یک رمان یا یک داستانی خیالی باهم متفاوت هستند. حتما نام تصویر گر اصلی کتاب را (در صورتی که از تصاویر اصلی استفاده می کنید) در کنار نام نویسنده، روی جلد کتاب بنویسید.

گاهی اوقات قرار دادن معادل هایی برای واژه های زبان مقصد، باعث می شود که نتوانید موضوع اصلی را به خوبی بیان کنید. سعی کنید از متن اصلی فاصله نگیرید و اصل امانت داری را در ترجمه رعایت کنید. گاهی معادل سازی بیش از اندازه، باعث می شود به حدی از متن اصلی فاصله بگیرید که موضوع به کلی تغییر کند.